Ngang qua ngã ba Dầu Giây (huyện Thống Nhất) vào mùa cao su thay lá, bạn sẽ bị mê hoặc ngay bởi không gian lung linh sắc vàng, sắc đỏ, những hàng cây thẳng lối, con đường đất đỏ được uốn thành hình vòng cung như những chiếc cổng chào mời kẻ lữ khách,  đứng check in và đăng tấm hình lên mạng xã hội sẽ nhiều người trầm trồ ngỡ rằng bạn đang lạc vào nơi nào đó của xứ sở Kim Chi, hoặc là mùa thu vàng nơi trời Âu xa xôi.

Thời điểm sáng sớm sẽ là lúc bạn có nhiều tấm hình ưng ý nhất, những ánh nắng ban mai dịu ngọt xen qua từng kẽ lá, hàng cây. Cơn gió nhẹ thổi qua xì xào, từng chiếc lá bay bay trong gió đáp xuống nên đất đỏ bazan, tiếng bước chân xôn xao trên thảm lá vàng sẽ khiến lòng bạn trở nên dịu vợi, an yên, thấy quê hương Thống Nhất đẹp vô ngần.

Và có điều khá thú vị bạn không nên bỏ qua đó là ghé thăm vườn cao su 116 tuổi ở ngay trung tâm thị trấn Dầu Giây, để nghe những tiếng gió rì rào kể chuyện xa xưa, để thấy vùng đất này đã có những bước chuyển mình như nào và dấu vết, nhân chứng thời gian ở những cụ cây cao su vẫn vươn mình đứng ngạo nghễ. Những cây cao khoảng 15 đến 20 m, thân cây to hai người ôm mới xuể, vỏ ngoài sần sùi in hằn dấu vết của vô thường. Ngược dòng về quá khứ, năm 1901, người Pháp thực hiện tuyến đường Sài Gòn-Phan Thiết ngang qua vùng đất còn hoang sơ màu mỡ thuộc địa phẩn tình Đồng Nai, các kỹ sư và nhà thầu đã lập nên trang trại cao su tại đây với 1.000 cây trồng. Theo dòng chảy của thời gian, vườn cao su cổ xưa nằm giữa vùng hoang vắng, bên cạnh làng nhỏ của dân tộc thiểu số đặt tên là Dầu Giây. Ban đầu vườn cao su được đặt tên theo tên gọi người con gái của quản lý người Pháp là Suzanhah tên con gái của ông Cazeau, sau đó được được người dân nơi đây gọi tên gọi vườn cao su Dầu Giây theo địa danh nơi đây.

Năm 1906, có khoảng 700 cao su đã được trồng trên diện tích 8,02 ha ở Lộ 9, giống cây này người ta gọi là Seedling co nghĩa là “hạt giống thập phương” từ các nước Srilanka, Malaysia, Indonexia mang về. Hiện nay vườn cây cổ hiện còn 306 cây trong số khoảng 7000 cây thuộc thế hệ đầu tiên, một số chỗ có cây đã được trồng sau và thay thế. Một số cụ cây đã không thể tồn tại cùng năm tháng đã gục ngã sau những trận mưa và lốc xoáy, chỉ để lại gốc cây hằn in sự tiếc nuối thời gian. Vườn cao su xếp hàng di tích lịch sử cấp tỉnh Đồng Nai.

Nếu có dịp ngang qua Thị trấn Dầu Giây nhất định bạn nên đến đây để cảm nhận dấu vết thời gian, nghe những câu truyện xa xưa để thêm yêu vùng đất này.

Minh nguyên​